Eén op de vier jongeren gebruikt nicotine: minder sigaretten, meer vapes

Een kwart van de jongeren heeft vorig jaar nicotine gebruikt. Dat blijk uit de VAD-leerlingenbevraging 2023-2024 die het Vlaams Instituut Gezond Leven dinsdag deelde. Het aantal rokers bij deze groep blijft gestaag dalen, maar opvallend genoeg toont het aantal vapers een omgekeerde trend. Het instituut roept daarom op voor meer handhaving en sensibilisering.

De e-sigaret loopt qua populariteit steeds verder in op zijn analoge voorganger, de sigaret met tabak. Van de 24,9 procent nicotinegebruikers onder jongeren, lurkt 23,5 procent regelmatig aan een vape. De meeste jongeren die nog roken, combineren dat ook met vapen. Ondertussen heeft al meer dan de helft van de 17- en 18-jarigen ooit gevapet.
"Vapen is daarmee de motor achter het stagnerend, maar toch nog steeds hoge nicotinegebruik bij jongeren", aldus Gezond Leven. Het aantal wekelijkse vapers is gestegen van 6,5 naar 9 procent, en het aantal jongeren dat dagelijks zijn vape op zak heeft, is bijna verdubbeld. De lekkere smaken en felle kleuren trekken jongeren aan, vier op de vijf vapende jongeren kwamen uit nieuwsgierigheid bij de vapes terecht.

Het Instituut Gezond Leven wil dan ook blijven hameren op de strijd tegen tabak en andere nicotineproducten. Hoewel het verboden is om nicotineproducten te verkopen aan minderjarigen, geeft 30 procent van de tieners jonger dan 16 jaar en zelfs 70 procent van de +16-jarigen aan dat ze makkelijk aan vapes en tabak (zouden) kunnen geraken. Ook door op school en thuis meer te sensibiliseren over de gezondheidsrisico's van roken en vapen, hoopt het instituut jongeren weg te leiden van nicotine. "Wie opgroeit in een omgeving waar ouders of andere gezinsleden roken of vapen, loopt een grotere kans om zelf te starten", klinkt het bij Gezond Leven.

Europese trend

Dat steeds meer jongeren in Vlaanderen naar vapes grijpen, is een trend die ook in de rest van de EU te zien is. Uit cijfers van het Drugsagentschap van de Europese Unie (EUDA) blijkt dat 22 procent van de Europese jongeren regelmatig zegt te vapen, tegenover 14 procent vijf jaar eerder. Een zorgwekkende ontwikkeling stelt EUDA, omdat vapen voor veel jongeren vaak een opstapje is naar een echte sigaret. “Het overvloedige aanbod aan zoete smaakjes speelt daar een belangrijke rol in", aldus Kom op tegen Kanker in een reactie eerder dit jaar.