De jacht op parasieten is geopend

Vlooien, teken en andere parasieten voelen zich erg in hun nopjes als je huisdieren hebt. Ze nestelen zich graag in hun vacht. Dat veroorzaakt niet alleen ongemakken, maar ook irritatie en ziektes. Ze zijn dus niet welkom op behaarde huisdieren en ook niet in de woning. En dan zeggen we nog niets over darmwormen.
Vlooien
Vlooien zijn kleine (ongeveer 3 mm lange), bruine tot kastanjebruine insecten met een plat lijf, die zich voeden met bloed van dieren en de mens via beten. Die beten jeuken. Ze kunnen tot 30 cm ver springen en kunnen dus gemakkelijk van het ene dier op het andere springen.
Tekenen van vlooien
Je kan vlooien direct in de vacht zien of toch zeker de uitwerpselen ervan (zwarte partikeltjes) of de eitjes (witte vlekjes). Het geïnfesteerde dier heeft jeuk en krabt zich, wat irritatie en haarverlies kan veroorzaken.
Als een dier in huis geïnfesteerd is, kunnen eitjes van vlooien van de vacht vallen en zo in korte tijd een uitgebreide infestatie veroorzaken (tapijt, zetelstof, spleten in planken van hard hout en zelfs onder de plinten).
Nadelen
Vlooien kunnen het dier ziek maken. Als het allergisch is, kan het een allergische dermatitis ontwikkelen op de beten van vlooien met huiduitslag en krabben als gevolg. Als het dier sterk geïnfesteerd is, kan het bloedarmoede krijgen. De vlooien eten immers veel bloed. Jonge dieren zijn vatbaarder. Vlooien kunnen ook platwormen overdragen, vooral bij katten, die door zichzelf af te likken tot de helft van de vlooien die op hun vacht zitten, kunnen binnenkrijgen.
Teken
Teken zijn parasieten die zich in de huid van het dier vasthaken en zijn bloed opzuigen. Teken zitten in grassen en struikgewas. Ze geven de voorkeur aan vochtige plaatsen zonder gewassen, maar je kan ze ook in parken vinden. Ze worden actief zodra de buitentemperatuur oploopt tot een tiental graden. Dat verklaart waarom ze vooral actief zijn vanaf het einde van de lente tot de herfst.
Nadelen
Teken dragen vaak ziektekiemen, die in het bloed geraken zodra de teek zich begint te voeden. De bekendste is Borrelia burgdorferi, die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Het is dan ook belangrijk regelmatig de vacht van uw honden en katten tijdens het seizoen te inspecteren. Als u een teek ziet, moet u ze met een tekenpincet verwijderen (recht naar boven trekken zonder draaibeweging). Vernietig ze in een recipiënt met alcohol en volg het gedrag van uw dier tijdens de daarop volgende dagen. In geval van ongewone symptomen of infectie op de plaats van de beet moet u met het dier naar een veearts gaan.
Wormen
Honden en katten kunnen ook worden geïnfecteerd met wormen. De wormen kunnen worden overgedragen door prooidieren die fungeren als vector (muizen, vogels,...), of door andere geïnfesteerde dieren of vlooien. We onderscheiden vooral ronde wormen (nematoden) zoals Ascaris en platwormen zoals de lintworm (Cestoda).
Naar schatting is 90% van de jonge dieren geïnfecteerd. Daarom is het belangrijk snel en vaak een wormmiddel te geven (vanaf de leeftijd van twee weken bij puppies en vanaf de leeftijd van drie weken bij katjes) en dat regelmatig te herhalen. Het is raadzaam volwassen dieren twee- tot vier maal per jaar te ontwormen. Als er thuis meerdere dieren zijn, moeten die allemaal tegelijkertijd worden behandeld.
Symptomen
Je ziet echter niet altijd dat het dier geïnfesteerd is. Wormen kunnen diarree, braken, hoesten en een matte vacht veroorzaken. Soms vind je ze terug in het beddengoed of de ontlasting.
Tal van wormen kunnen worden overgedragen op de mens. Een goede reden dus om de handen te wassen als je met je kat of hond hebt gespeeld, en om handschoenen te dragen als je de kattenbakvulling ververst.
Behandeling
Fipronil
Een geneesmiddel uit de klasse van de fenylpyrazolderivaten. Fipronil is actief tegen vlooien, teken en bepaalde huismijten (schurft) bij katten en honden. Het werkt in op het zenuwstelsel van de parasieten, maar werkt enkel bij volwassen dieren. Na aanbrengen op de huid wordt het opgeslagen in de talgklieren, vanwaar het progressief in de vacht van het dier wordt verspreid. Dat verklaart waarom fipronil meerdere weken werkt. Het wordt weinig geabsorbeerd en is niet geschikt voor puppies en katjes jonger dan acht weken of die weinig wegen (1 kg bij katten en 2 kg bij honden). Fipronil mag tijdens de dracht en de periode van borstvoeding worden gebruikt. Als het dier zich aflikt, kan het een verhoogde speekselsecretie en uitzonderlijk andere bijwerkingen veroorzaken. Fipronil doodt het insect door contact of na ingestie.
Imidaclopride
Imidaclopride is een geneesmiddel uit de klasse van de nitroguanidines dat snel werkt bij direct contact van de parasiet met de huid (zonder dat de parasiet daarvoor bloed moet eten). Het doodt vlooien bij katten en honden en bijtende luizen bij honden. Het is actief op volwassen insecten, maar ook op de larven in de omgeving. Imidaclopride wordt via de huid toegediend en wordt door het dier goed verdragen. Het mag echter niet aan jonge dieren worden gegeven.
Permetrine
Permetrine is een synthetische stof, waarvan de structuur gelijkt op die van de pyretrines in de bloem van Tanacetum cinerariifolium (wormkruid). Permetrine wordt gebruikt tegen vlooien en teken bij honden. Het werkt in op het zenuwstelsel en doodt de insecten snel. Het wordt weinig geabsorbeerd door warmbloedige dieren en bij inname wordt het snel door conjugatie geëlimineerd. Permetrine mag niet worden toegediend aan puppies. Katten zijn er zeer gevoelig voor doordat ze het product minder goed kunnen metaboliseren.
Wormmiddelen
Pyrantel is een acetylcholinereceptoragonist, die wordt gebruikt tegen nematoden bij honden en katten. Het wordt weinig geabsorbeerd in het spijsverteringskanaal en veroorzaakt zelden bijwerkingen.
Praziquantel is actief op lintwormen. Het wordt snel geabsorbeerd zowel na orale als na parenterale toediening. Er werden gastro-intestinale bijwerkingen gerapporteerd bij honden en katten. Die bijwerkingen zijn echter van voorbijgaande aard en het geneesmiddel wordt over het algemeen goed verdragen.
Milbemycine, een macrocyclisch lacton, is een breedspectrumvermifugum, dat vaak wordt gecombineerd met praziquantel om honden en katten te ontwormen. Moxidectine wordt gecombineerd met imidaclopride ('spot on'-oplossing) voor behandeling van externe en interne parasieten bij honden en katten. Macrocyclische lactonen worden door gezonde dieren over het algemeen goed verdragen. Sommige hondenrassen (vooral Engelse) zijn er echter gevoeliger voor.