Toepassing Europese richtlijn

Wet weerbaarheid van kritieke entiteiten 

De commissie Binnenlandse Zaken keurde op 12 december het wetsontwerp over de weerbaarheid van kritieke entiteiten goed.  Het moet nog door de plenaire Kamer worden bekrachtigd.

Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex voorzitter VITAZ

Het wetsontwerp voorziet in de omzetting van de Richtlijn 2022/2557 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 over de weerbaarheid van kritieke entiteiten en in de intrekking van Richtlijn 2008/114/EG van de Raad (CER-Richtlijn). Het heeft een zeer ruim toepassingsgebied en is onder meer ook van toepassing op kritieke entiteiten op het gebied van de volksgezondheid, en meer bepaald ook op zorgaanbieders.

Noodsituaties 

De CER-Richtlijn trekt de ECI-Richtlijn in, die de rechtsbasis vormde voor de Belgische wet van 1 juli 2011 over de beveiliging en bescherming van kritieke infrastructuur. In het licht van het dynamische risicolandschap, volstond deze wetgeving niet meer om de kritieke entiteiten op voldoende wijze te beveiligen. Het wetsontwerp voorziet in een verderzetting van het kader dat werd gecreëerd door de wet van 2011, met de nodige toevoegingen op grond van de CER-Richtlijn. De richtlijn creëert een overkoepelend en geharmoniseerd kader betreffende de weerbaarheid van kritieke entiteiten ten aanzien van alle gevaren: natuurrampen, incidenten die, accidenteel of opzettelijk, door de mens worden veroorzaakt, alsook noodsituaties op het gebied van volksgezondheid zoals pandemieën.

Deze wetgeving behandelt de organisatie van het nemen van weerbaarheidsmaatregelen door de kritieke entiteiten, en indien noodzakelijk, beschermingsmaatregelen door de bevoegde overheden, teneinde elk voorval dat van aard is om een aanzienlijk verstorend effect te hebben op de verlening van essentiële diensten door de kritieke entiteiten, te voorkomen of te verhinderen. In het geval een incident zich toch voordoet, poogt deze wetgeving de kritieke entiteiten op voorhand in staat te stellen de nodige maatregelen ter beschikking te hebben om zich hiertegen te verdedigen.

Zorgaanbieders

De wet weerbaarheid van kritieke entiteiten zal van toepassing zijn op de sectoren en deelsectoren vermeld in de bijlage bij de wet (artikel 5, lid 1). Rubriek 8 van deze bijlage verwijst naar volksgezondheid als kritieke entiteit en daaronder vallen onder meer 'Zorgaanbieders zoals gedefinieerd in art. 3, punt g), Richtlijn 2011/24/EG van het Europees Parlement en de Raad'. Dat is de richtlijn over de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg, ook gekend als de Patiëntenrechtenrichtlijn.

Artikel 3, punt g definieert ‘zorgaanbieder’ als ‘een natuurlijk of rechtspersoon of een andere instantie die op het grondgebied van een lidstaat wettelijk gezondheidszorg verstrekt’. Daartoe behoren in België de beoefenaars van een WUG beroep. Ook ziekenhuizen kunnen daartoe behoren.

Andere kritieke entiteiten op het gebied van volksgezondheid zijn entiteiten die zich bezighouden met onderzoek naar en de ontwikkeling van geneesmiddelen, entiteiten die farmaceutische basisproducten en farmaceutische bereidingen vervaardigen en entiteiten die medische hulpmiddelen vervaardigen die in het kader van de noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid als kritiek worden beschouwd.