Heelhuids de winter door

Apotheker krijgt welverdiende plaats

Gedurende het griepseizoen 2023-2024 leverden Belgische apothekers 3,8 miljoen griepvaccins. De apothekers zetten 15% daarvan zelf, goed voor 570.000 griepvaccinaties. Ruim 6.200 van de 9.000 apotheken boden griepvaccinatie aan ⁽¹⁾. Griepvaccinatie door de apotheker zit in de lift.

Sinds 2019 zijn apothekers in België gemachtigd om het griepvaccin voor te schrijven. Sinds oktober 2023 zijn apothekers gemachtigd om zowel het covid-19-vaccin als het griepvaccin voor te schrijven en toe te dienen in de apotheek.

De Belgische ziekteverzekering maakt geen onderscheid in de terugbetaling tussen de toediening door de huisarts of apotheker. Alle patiënten die behoren tot de doelgroep kunnen gevaccineerd worden door de apotheker. De apotheker registreert de vaccinatie in de digitale vaccinatieregistratiesystemen.

Meer dan twee op drie apotheken

In het griepseizoen 2023 -2024 boden 6.200 apotheken van de 9.000 griepvaccinatie aan in de apotheek. Wel moeten aan een aantal voorwaarden voldaan worden. De griepvaccinatie mag gezet worden door de apotheker-titularis of adjunct-apotheker in een openbare apotheek. De apotheker moet daartoe een erkende opleiding in vaccinatie volgen, over de nodige infrastructuur en materialen voor veilige vaccinatie beschikken en de vaccinatie registreren in Vaccinnet, het nationale vaccinatiesysteem.

De opleiding omvat een theoretisch gedeelte over immunologie en vaccinatie en een praktische training over intramusculaire injectietechniek en over veiligheid, hygiëne en noodprocedures. Bij de opleiding hoort een bekwaamheidsattest waarmee de apotheker zich kan registreren.

Plaats tussen de vaccinators

Tot voorheen was de apotheker gemachtigd om het griepvaccin af te leveren en gebeurde de vaccinatie van ambulante patiënten door de huisarts. Daarnaast konden verpleegkundigen het vaccin toedienen aan personen met verminderde mobiliteit of bij collectief georganiseerde vaccinatie-events.

De apotheker is een toegankelijke expert die het bewustzijn rond griepvaccinatie kan versterken bij patiënten die minder frequent de dokter consulteren. Daarbij komt nog dat huisartsen vaak overbevraagd zijn, zodat een laagdrempelige vaccinatieplek in sommige regio’s meer dan welkom is.

Frankrijk gidsland, Nederland houdt de boot af

In meerdere Europese landen is griepvaccinatie door de apotheker ingeburgerd. In Frankrijk zijn apothekers gemachtigd het griepvaccin toe te dienen sinds 2018. In Italië en Duitsland en Portugal kunnen apothekers sinds 2023 zowel het griep- als het covidvaccin toedienen. In Nederland daarentegen zijn apothekers niet gemachtigd om een griepvaccin toe te dienen.

· Gemiddeld worden elk jaar 500.000 mensen in België getroffen door een griepsyndroom, dus ongeveer 2 tot 8% van de bevolking.
· Een matige griepepidemie treft ongeveer 5% van de bevolking (550.000 op 11 miljoen inwoners).
· Een sterkere griepepidemie treft ongeveer 10% van de bevolking (1.100.000 op 11 miljoen inwoners).
· Gemiddeld ontwikkelt 1 op de 1.000 grieppatiënten complicaties waarvoor een ziekenhuisopname vereist is.
· Meer dan 90% van de sterfte betreft mensen van 65 jaar of ouder.
Bron: Cijfers | sciensano.be

Referentie:
1. Haems M, et al. European community Pharmacist practice in tackling Influenza, European Research in Clinical and Social Pharmacy 14 (2024) 100447.